ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ

Ως Οργάνωση Παραγωγών (ΟΠ), αναγνωρίζεται κάθε νομική οντότητα ή σαφώς οριζόμενο μέρος νομικής οντότητας το οποίο έχει συσταθεί με πρωτοβουλία των γεωργών οι οποίοι καλλιεργούν ένα ή περισσότερα από τα προϊόντα που απαριθμούνται στον Πίνακα 1 ή/και προϊόντα που προορίζονται αποκλειστικά για μεταποίηση.

Ο όρος νομική οντότητα του προηγούμενου εδαφίου περιλαμβάνει κάθε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.) ή σαφώς οριζόμενο μέρος ενός νομικού προσώπου με εμπορική ιδιότητα, το οποίο έχει συσταθεί νόμιμα. Τέτοια νομικά πρόσωπα είναι:
α. Αγροτικοί Συνεταιρισμοί
β. Εταιρείες του Εμπορικού Δικαίου (Α.Ε.Σ., Α.Ε, Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε.)

Ως έδρα της ΟΠ, ορίζεται η περιοχή στην οποία έχει έδρα το νομικό πρόσωπο.

Οι νομικές οντότητες ή τα σαφώς οριζόμενα μέρη αυτών, οι οποίες:

1.συγκροτούνται με πρωτοβουλία των παραγωγών

2.επιδιώκουν συγκεκριμένο σκοπό ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν από τους ακόλουθους στόχους:

• την εξασφάλιση του προγραμματισμού της παραγωγής και της προσαρμογής της στη ζήτηση, ιδίως από άποψη ποιότητας και ποσότητας·
• τη συγκέντρωση της προσφοράς και τη διάθεση στην αγορά των προϊόντων που παράγονται από τα μέλη τους, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης προϊόντων·
• τη βελτιστοποίηση του κόστους παραγωγής και την απόδοση των επενδύσεων ως προς τα περιβαλλοντικά πρότυπα και τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων, καθώς και τη σταθεροποίηση των τιμών παραγωγού·

3.Συγκεντρώνουν έναν ελάχιστο αριθμό μελών και μια ελάχιστη αξία παραγωγής που διατέθηκε στο εμπόριο, σύμφωνα με τον Πίνακα 2

Η αξία της εμπορεύσιμης παραγωγής που λαμβάνεται υπόψη για την αναγνώριση υπολογίζεται ως η μέση αξία της παραγωγής που διετέθη στο εμπόριο κατά τα τρία προηγούμενα οικονομικά έτη, από όλους τους παραγωγούς - μέλη που είναι μέλη του νομικού προσώπου, κατά τη στιγμή υποβολής της αίτησης.

Η αξία της εν λόγω εμπορεύσιμης παραγωγής για κάθε παραγωγό-μέλος διαπιστώνεται με βάσει τα προβλεπόμενα από την κείμενη νομοθεσία επίσημα παραστατικά (τιμολόγια πώλησης ή άλλα δικαιολογητικά ισοδύναμης αποδεικτικής αξίας).

4.Παρέχουν επαρκή εχέγγυα για την ορθή εκτέλεση των δραστηριοτήτων τους από τη σκοπιά τόσο της διάρκειά τους όσο και της αποτελεσματικότητας, της στήριξης των μελών τους με ανθρώπινους, υλικούς και τεχνικούς πόρους, καθώς και, κατά περίπτωση, της συγκέντρωσης της προσφοράς

5.Διαθέτουν καταστατικό που επιβάλει στους παραγωγούς που είναι μέλη της τις ακόλουθες υποχρεώσεις:

• να εφαρμόζουν τους κανόνες που θεσπίζει η οργάνωση παραγωγών όσον αφορά την παροχή πληροφοριών σχετικά με την παραγωγή, την εμπορία και την προστασία του περιβάλλοντος·
• να είναι μέλη μίας μόνο οργάνωσης παραγωγών για ένα συγκεκριμένο προϊόν της εκμετάλλευσης με την επιφύλαξη ενδεχόμενης παρέκκλισης σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις κατά τις οποίες οι συμβαλλόμενοι παραγωγοί διαθέτουν δύο χωριστές μονάδες παραγωγής σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές·
• να παρέχουν τις πληροφορίες που ζητούν οι οργανώσεις παραγωγών για στατιστικούς σκοπούς
• να διαθέτουν στο εμπόριο το σύνολο της σχετικής παραγωγής τους μέσω της ΟΠ και το οποίο    αφορά στα προϊόντα για τα οποία η ΟΠ έχει αναγνωριστεί.
• Να μην έχουν διάρκεια συμμετοχής στην Ο.Π μικρότερη του ενός έτους

Οι ΟΠ δύναται να επιτρέψουν σε παραγωγούς που είναι μέλη τους, υπό όρους και προϋποθέσεις που καθορίζουν οι ίδιες, να διαθέτουν την παραγωγή τους στην αγορά εκτός του πλαισίου της ΟΠ. Το ποσοστό της παραγωγής ή των προϊόντων που οι ΟΠ δύναται να επιτρέπουν στους παραγωγούς-μέλη τους να πωλούν στους καταναλωτές για την κάλυψη προσωπικών αναγκών, απευθείας ή εκτός των εγκαταστάσεων της εκμετάλλευσής τους ορίζεται σε 10%.

6.Στις περιπτώσεις που η ΟΠ υλοποιεί επιχειρησιακό πρόγραμμα ή έχει δεσμευτεί με υπογραφή συμβάσεων μεταποίησης, ή έχουν υλοποιηθεί επενδύσεις δυνάμει του επιχειρησιακού προγράμματος σε επιμέρους εκμεταλλεύσεις μελών της ΟΠ ή υπάρχουν άλλες δεσμεύσεις, κανένα μέλος δεν είναι δυνατόν να απαλλαχθεί από τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, εκτός αν η ΟΠ του χορηγήσει σχετική άδεια. Στην περίπτωση που έχουν υλοποιηθεί επενδύσεις δυνάμει του επιχειρησιακού προγράμματος σε επιμέρους εκμεταλλεύσεις μελών της Οργάνωσης Παραγωγών, το μέλος μπορεί να αποχωρήσει από την ΟΠ όταν θα έχει αποσβεστεί η επένδυση. Στην περίπτωση που η αποχώρηση γίνει νωρίτερα πρέπει να επιστραφεί στην ΟΠ η απομένουσα αξία της επένδυσης. 

Οι αναγνωρισμένες ΟΠ έχουν τη δυνατότητα υποβολής επιχειρησιακού προγράμματος διάρκειας τριών έως πέντε ετών σύμφωνα με το άρθρο 33 του Καν. (ΕΕ) 1308/2013, το οποίο εφαρμόζεται σε ετήσιες περιόδους από 1η Ιανουαρίου μέχρι 31η Δεκεμβρίου. 

Τα επιχειρησιακά προγράμματα έχουν τουλάχιστον 2 από τους ακόλουθους στόχους:

α)προγραμματισμός της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της πρόβλεψης και της ακολούθησης της παραγωγής και της κατανάλωσης·
β) βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, νωπών ή μεταποιημένων·
γ) ενίσχυση της εμπορικής αξίας των προϊόντων·
δ) προώθηση των προϊόντων, νωπών ή μεταποιημένων·
ε) περιβαλλοντικά μέτρα, ιδίως όσα αφορούν το νερό, και μέθοδοι παραγωγής φιλικές προς το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της βιολογικής γεωργίας·
στ) πρόληψη και διαχείριση κρίσεων

Τα επιχειρησιακά προγράμματα μπορούν να περιλαμβάνουν ποικίλες δράσεις όπως φαίνεται στο Παράρτημα 1 της ΚΥΑ 266355/11-02-2009(όπως τροποποιήθηκε και ισχύει).

Ωστόσο προκειμένου να εγκριθεί ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα θα πρέπει υποχρεωτικά:
1.να περιλαμβάνει τουλάχιστον 2 περιβαλλοντικές δράσεις ή

2.τουλάχιστον το 10% των δαπανών του επιχειρησιακού προγράμματος να καλύπτει περιβαλλοντικές δράσεις κάθε χρόνο

Η σύσταση επιχειρησιακού ταμείου από τις Οργανώσεις Παραγωγών (ΟΠ) είναι υποχρεωτική για την υλοποίηση επιχειρησιακού προγράμματος και προϋποθέτει την τήρηση ενός ξεχωριστού λογαριασμού σε ετήσια βάση, ο οποίος πρέπει να είναι τραπεζικός λογαριασμός και την εγγραφή στην ειδική λογιστική που τηρεί η ΟΠ .

Το ταμείο λαμβάνει :

• εισφορές από τα μέλη της οργάνωσης παραγωγών
• ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή που είναι δυνατόν να χορηγείται στις οργανώσεις παραγωγών σε περίπτωση που αυτές υποβάλλουν ,διαχειρίζονται και εφαρμόζουν επιχειρησιακό πρόγραμμα

Οι χρηματικές εισφορές των μελών της οργάνωσης εγγράφονται λογιστικά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος.
Το επιχειρησιακό ταμείο χρησιμοποιείται μόνο για τη χρηματοδότηση του επιχειρησιακού προγράμματος.

Οι ΟΠ υποβάλλουν στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας, που έχει την έδρα της η ΟΠ και/ή η ΕΟΠ και στην αρμόδια Διεύθυνση ΠΑΠ Δενδροκηπευτικής του ΥΠΑΑΤ, το αργότερο μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου κάθε έτους που προηγείται του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος, την αίτηση του επιχειρησιακού ταμείου, ανεξάρτητα αν το επιχειρησιακό πρόγραμμα τροποποιείται ή όχι για το επόμενο έτος.

Οι ΟΠ/ΕΟΠ υποβάλλουν τα επιχειρησιακά προγράμματα στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας που έχει την έδρα της η ΟΠ /ΕΟΠ και αποστέλλουν ένα αντίγραφο στην αρμόδια Διεύθυνση ΠΑΠ Δενδροκηπευτικής του ΥΠΑΑΤ, το αργότερο μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου του έτους που προηγείται του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος

Το ανώτερο ετήσιο ύψος επένδυσης καθορίζεται στο 8,2% της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από την ΟΠ κατά την περίοδο αναφοράς,

Η ετήσια περίοδος αναφοράς καθορίζεται από 1 Ιανουαρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου δύο έτη πριν το έτος έναρξης της υλοποίησης του προγράμματος.

Στα ανωτέρω Ε.Π. η ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή ανέρχεται στο 50% των δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί ή στο 4,1% της αξίας της παραγωγής που διετέθη στο εμπόριο από την ΟΠ ή την ΕΟΠ την περίοδο αναφοράς (υπό ορισμένες προϋποθέσεις δύναται να ανέλθει στο 60%).

Οι ΟΠ υποβάλλουν στην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής της αρμόδιας Περιφερειακής Ενότητας, σχετική αίτηση ενίσχυσης το αργότερο μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου του έτους που έπεται του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος.

Η ενίσχυση καταβάλλεται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ το αργότερο μέχρι τις 15 Οκτωβρίου του έτους που έπεται του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος.

Οι αιτήσεις ενίσχυσης περιλαμβάνουν και τις δράσεις που θα πραγματοποιηθούν μέχρι την 30η Απριλίου του έτους που έπεται του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος, για λόγους πέρα από τον έλεγχο της Ο.Π.

Εάν οι αιτήσεις ενίσχυσης υποβληθούν μετά τις 15 Φεβρουαρίου, η ενίσχυση μειώνεται 1% για κάθε μέρα καθυστέρησης, εκτός των περιπτώσεων που υπάρχει ανάγκη διεκπεραίωσης ελέγχων και εφόσον η ενίσχυση καταβληθεί μέχρι τις 15 Οκτωβρίου του έτους που έπεται του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος.

Οι ΟΠ υποβάλλουν αίτηση στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής της αρμόδιας Περιφερειακής Ενότητας κατά τους μήνες Ιανουάριο, Μάιο και Σεπτέμβριο για προκαταβολή τμήματος της ενίσχυσης που αντιστοιχεί στην προβλεπόμενη δαπάνη δεδομένου έτους για την τετράμηνη περίοδο που αρχίζει το μήνα κατά τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση.

Οι προκαταβολές καταβάλλονται στην ενδιαφερόμενη ΟΠ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό τον όρο ότι:

α. Έχει συσταθεί εγγύηση ίση με το 110% του αιτούμενου ποσού της προκαταβολής
β. Το αιτούμενο συνολικό ποσό των προκαταβολών δεν μπορεί να υπερβεί το 80% του ποσού που έχει αρχικά εγκριθεί για το συγκεκριμένο έτος.
γ. Έχουν καταβληθεί οι οικονομικές εισφορές στο επιχειρησιακό ταμείο για το ύψος της ενίσχυσης.
δ. Προηγούμενες προκαταβολές έχουν πράγματι δαπανηθεί.

Οι αιτήσεις αποδέσμευσης των εγγυήσεων μπορούν να υποβληθούν κατά τη διάρκεια του έτους υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος.

Οι εγγυήσεις αποδεσμεύονται μέχρι το 80% του ποσού των προκαταβολών.

Οι ΟΠ δύνανται να υποβάλλουν αίτηση στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής της αρμόδιας Περιφερειακής Ενότητας, για καταβολή τμήματος της ενίσχυσης (μερική πληρωμή) που αντιστοιχεί σε υλοποιηθείσες δαπάνες οι οποίες προκύπτουν από το επιχειρησιακό πρόγραμμα.

Αιτήσεις για μερική πληρωμή μπορούν να υποβληθούν μέχρι τρεις το έτος.

Το ελάχιστο ποσό για το οποίο οι ΟΠ μπορούν να αιτηθούν μερικές πληρωμές είναι 10.000€

Το συνολικό ποσό των πληρωμών με βάση τις αιτήσεις για την καταβολή μέρους της ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβεί το 80% του ποσού που έχει εγκριθεί ή των πραγματικών δαπανών για ένα συγκεκριμένο έτος, ανάλογα με το ποιο ποσό είναι μικρότερο.